Giaùo Duïc Con
Caùi (tieáp theo)
Vuõ Hoàng
Taäp
Thoùi Quen Toát
“Töø phuùt ñaàu haõy daïy cho
treû thô bieát ñöôøng loái phaûi theo,
cho ñeán tuoåi giaø noù khoâng laïc ñöôøng cuûa noù.” (Cn21:6)
Taïi sao hoâm nay khi maëc aùo,
chuùng ta laïi xoû tay phaûi tröôùc?
Ñoù laø thoùi quen. Vaäy ñoái vôùi em beù, chuùng ta khoâng neân lyù
luaän daøi doøng, chuùng chaúng hieåu gì. Haõy taäp thoùi quen toát cho
chuùng,nhö:
- AÊn nguû tieâu hoùa ñuùng giôø.
- Lôùn leân moät chuùt, ñoä treân hai
tuoåi, töï ñaùnh raêng röûa maët, röûa tay dô tröôùc khi aên.
- Taäp laøm daáu Thaùnh Giaù moät caùch
nghieâm chænh.
- Caùm ôn Chuùa tröôùc khi aên, khi ñi
nguû, vaø khi thöùc daäy.
- Taäp chaøo hoûi theo leã pheùp
Vieätnam, bieát caùm ôn, bieát xin loãi. Hieän nay coù moät soá ít ngöôøi Vieät
ôû Myõ ñaõ laâu maø vaãn khoâng bieát noùi hai chöõ caùm ôn. Trong ñoù coù caû
nöõ tu vaø moät soá linh muïc nöõa.
- Trong gia ñình luoân luoân xöû duïng
tieáng Vieät vôùi caùc em.
Nhöõng
gia ñình Vieät ñang ôû Myõì, ñöøng sôï con em mình khoâng bieát noùi tieáng
Anh. Khi ñeán tuoåi ñi hoïc, caùc em seõ phaûi hoïc chung vôùi treû em Myõ.
Hieän nay nhieàu treû em Vieätnam noùi tieáng Myõ löu loaùt hôn tieáng Vieät.
Moät soá ít cha meï ñaõ khoâng thaáy ñoù laø moät moái lo, maø laïi laáy laøm
haõnh dieän veà vieäc ñoù. Veà sau môùi thaáy baát ñoàng ngoân ngöõ laø moät
trôû ngaïi raát lôùn cho vieäc giaùo duïc, cho tình lieân keát trong gia ñình
vaø gia toäc, cho loøng hieáu thaûo cuûa con caùi ñoái vôùi cha meï.
* Taäp cho em bieát noùi xin loãi khi laøm ñieàu gì sai.
- Taäp cho em bieát thöông yeâu anh chò
em trong nhaø, bieát thöông yeâu giuùp ñôõ baïn beø.
- Taäp cho em bieát ngaên naép traät
töï, chôi xong caát ñoà chôi vaøo choã cuõ.
- Taäp cho em bieát töôi vui neùt maët
khi noùi chuyeän, khoâng nhaên maët, khoâng gay gaét, nhaát laø khi noùi vôùi
cha meï.
- Taäp cho em bieát quùy troïng moâi
tröôøng, caây coái chim caù coû hoa v.v.
* Nhöõng ñieàu
neân traùnh:
- Cha meï chöûi theà, caõi loän tröôùc
maët con caùi.
- Cha meï chæ trích noùi xaáu ngöôøi
khaùc tröôùc maët con caùi.
- Cha meï gheùt ai thì cuõng baét con
caùi phaûi gheùt ngöôøi ñoù.
- Duï khò em beù, höùa cho caùi naøy,
höùa laøm caùi kia roài khoâng giöõ lôøi höùa. Vieäc naøy raát nguy hieåm, vì
sau naøy em seõ nghi ngôø lôøi höùa cuûa cha meï.
- Huø doïa em beù, nhö: oâng keï baét,
con ma baét, v.v.
- Khoâng neân ñeå em beù gaàn vaät
duïng nguy hieåm nhö, löûa, nöôùc, thuoác uoáng, dao keùo, bao niloâng, v.v.
- Khoâng neân luoân nhaäu nheït cheø
cheùn, say söa tröôùc maët em beù.
- Tuyeät ñoái khoâng huùt thuoác laù
trong nhaø, vì hôi khoùi thuoác laù, haïi cho treû em hôn laø cho chính ngöôøi
huùt thuoác.
- Khoâng bao giôø söûa phaït em theo
côn noùng giaän cuûa mình. Khi em beù laøm hö hoûng sai loãi duø naëng nheï,
neân bình taâm söûa chöõa, nheï nhaøng chæ daïy.
Khi em beù ñang leân côn hôøn
doãi ñöøng la maéng hoaëc ñaùnh ñaäp, hoaëc baét phaûi im nín ngay, hoaëc daèn
vaët em, baét phaït em quøi, hoaëc phaûi khoanh tay phaûi xin loãi töùc thì.
Nhö theá laø ñaøn aùp, öùc hieáp, baét naït, cho thoûa côn töùc cuûa mình, chôù
khoâng phaûi giaùo duïc. Cöù kieân nhaãn ñeå em hôøn doãi böôùng bænh, ít phuùt
sau em seõ dòu laïi, treû em mau queân laém. Luùc aáy seõ nheï nhaøng chæ daãn
cho em, baét em xin loãi. Em seõ tænh trí vaâng nghe vaø tin töôûng yeâu meán
cha meï. Neáu chính ngöôøi meï ngöôøi cha khoâng töï cheá ñöôïc söï noùng naûy
baûn thaân thì laøm sao maø ñoøi daïy doã con nhoû.
Coù chuyeän xaûy ra nhö theá
naøy, ban ñeâm ñöùa con saùu tuoåi khoùc laøm maát nguû, ngöôøi boá noùng giaän
xaùch con quaêng töø treân giöôøng xuoáng ñaát, ñöùa nhoû baát tænh phaûi mang
ñi caáp cöùu. Sau ñoù thaèng beù luoân luoân sôï haõi.
Moät anh choàng vì ghen vôùi
vôï, thaáy ñöùa con gaùi 4 tuoåi ñang ngoài vieát treân baøn, beøn aán ñaàu con
beù xuoáng maéng: “Maøy lôùn leân cuõng gioáng con meï maøy thoâi”. Chaúng may
maét em ñuïng vaøo caùn caây vieát em ñang caàm, phaûi ñem ñi beänh vieän. Toäi
nghieäp con beù, lôùn leân xinh ôi laø xinh, nhöng bò hö moät maét.
Phöông phaùp giaùo duïc treû em
coù hai maët: “Daïy vaø Doã”, maø chuùng ta thöôøng noùi taét laø: “Daïy Doã “.
Cho neân coù luùc phaûi daïy, vaø coù luùc phaûi doã. Chæ daïy maø khoâng bieát
doã, seõ thui choät loøng yeâu meán cuûa con caùi. Chæ doã maø khoâng bieát
daïy, seõ laøm cho ñöùa treû trôû neân hö ñoán. Pheùp Giaùo Nhi laø theá.
Haõy xem, Thieân Chuùa laø Cha
chuùng ta, trong cuoäc ñôøi moãi ngöôøi chuùng ta, Ngaøi doã daønh chôø ñôïi
chuùng ta nhieàu hôn laø raên daïy xöû phaït. Neáu cöù moãi laàn toâi phaïm
toäi laø Chuùa tröøng phaït thì laøm sao toâi coøn soáng yeân oån treân coõi
nhaân gian naøy. Suoát ñôøi chuùng ta, Chuùa chæ haøn gaén söûa chöõa. Coøn
chuùng ta thì suoát ngaøy chæ soi moùi haønh haï laãn nhau, Ñoái vôùi ngöôøi
coâng giaùo, cuï theå roõ raøng nhaát cuûa vieäc söûa chöõa, haøn gaén, daïy
doã cuûa Thieân Chuùa cho chuùng ta, ñoù laø caùc Bitich. Neáu caùc baäc cha
meï, caùc chuû chaên trong ñaïo coù ñöôïc taám loøng yeâu thöông chòu ñöïng
ñích thöïc, (khoâng phaûi nhö Chuùa Gieâsu), maø laø cuûa Thaùnh Taâm Chuùa
Gieâsu, thì gia ñình, xöù ñaïo seõ laø thieân ñaøng döôùi theá.
- Khoâng neân cho em beù xem phim baïo
haønh hoaëc phim hôû hang.
- Khoâng neân cho em beù chôi nhöõng
ñoà chôi nhö göôm giaùo, suùng ñaïn.
- Khoâng neân cho em beù tham döï vaøo
nhöõng cuoäc karaokeâ cuûa ngöôøi lôùn, roài taäp cho em nhaûy nhoùt uoán eùo
theo caùc baøi haùt ñieäu muùa tình töù, maø laém khi ngöôøi lôùn cuõng thaáy
ngöôïng nguøng.
- Khoâng neân so saùnh con caùi mình
vôùi con caùi ngöôøi khaùc ñeå khen em hoaëc cheâ bai em, nhö vaäy taäp cho em
tính kieâu ngaïo töï toân, hoaëc laøm cho em bò maëc caûm töï ti. Chuùa ñaõ ban
cho con ngöôøi chuùng ta, moãi caù nhaân coù moät ñaëc tính khaùc nhau, khoâng
ai gioáng ai. Ngöôøi coù khuyeát ñieåm naøy thì coù öu ñieåm kia. Phaùt huy öu
ñieåm cuûa con caùi vaø chæ daãn khuyeát ñieåm ñeå noù bieát maø söûa chöõa.
Ñöøng baét con mình phaûi gioáng con ngöôøi khaùc. Chaúng coù con ai hoaøn haûo
troïn laønh caû, chæ coù ÑKT Con Thieân Chuùa môùi troïn laønh troïn haûo maø thoâi.
- Ñöøng thieân vò con trai con gaùi,
ñöøng thöông con naøy hôn con khaùc.
Treû em hay baét chöôùc nhöõng
gì ngöôøi lôùn laøm. Loøng treû em nhö tôø giaáy traéng, noù seõ copy taát caû
nhöõng gì noù thaáy ñöôïc nôi ngöôøi lôùn. Ngöôøi lôùn aáy laø cha meï, laø anh
chò trong gia ñình, laø cha, laø sô trong nhaø thôø, laø thaáy coâ giaùo ôû
tröôøng v.v. Nhöng tröôùc heát vaø gaàn nhaát laø cha meï trong gia ñình.
Cha meï taäp thoùi quen cho con
nhoû nhöng ñöøng queân raèng em beù cuõng coù theå töï taäp thoùi quen baèng
maét baèng tai cuûa noù. Nhöõng ñieàu noù nghe cha meï noùi vaø thaáy cha meï
laøm haøng ngaøy, cöù aâm thaàm in vaøo trí khoân noù. Nhöõng caùch cö xöû cuûa
cha meï trong gia ñình, tuøy göông saùng göông xaáu, seõ laø nhöõng baøi giaùo
duïc toát hoaëc toài ñoái vôùi con caùi.
Ngöôøi
cha buoåi saùng ñöùng tröôùc thaùnh giaù Chuùa maø caàu nguyeän tröôùc khi ñi
laøm. Ngöôøi meï nhìn leân aûnh Ñöùc Meï Haèng Cöùu Giuùp than thôû khi gia
ñình gaëp côn khoán khoù. Ñoù laø nhöõng göông laønh tuyeät vôøi, nhieàu laàn
hôn nhöõng lôøi khuyeân ñaïo ñöùc leâ theâ. Vaø lôøi ngöôøi boá chöûi ruûa
ngöôøi meï khi noùng giaän, ngöôøi meï noùi laïi nhöõng lôøi cay chua, laø ñoäc
toá thaám vaøo tim vaøo oùc con caùi, thöông toån suoát ñôøi, khoâng theå chöõa
laønh.
Coøn tieáp