Gia Ñình Coâng Giaùo
Vuõ Hoàng
Gia ñình vaø Xaõ hoäi
Gia ñình laø ñôn vò nhoû nhaát
vaø cô baûn nhaát cuûa xaõ hoäi. Gia ñình laø gaïch noái caùc theá heä. Gia
ñình laøm neân neàn Vaên hoaù vaø Vaên minh cuûa daân toäc
Leã baùi, gioã teát, cöôùi xin, tang cheá, toân ty treân döôùi,
chaøo kinh, aên uoáng v.v. laø khôûi ñaàu cuûa neàn Vaên hoùa daân toäc. Nhöõng
caùi ñoù xuaát phaùt töø maùi aám cuûa gia ñình.
Gia ñình coù tröôùc Chính
quyeàn, vaø laøm neân söùc maïnh cuûa Quoác gia: Coâng nhaân, noâng gia, sinh
vieân, thöông gia, linh muïc, toång thoáng, giaùo hoaøng, ñeàu xuaát thaân töø
gia ñình.
Ñöùc Kitoâ Gieâsu xuoáng theá
laøm ngöôøi, Ngaøi ñaõ xuoáng theá qua moät gia ñình, vaø Ngaøi soáng trong
moät gia ñình, khoâng chæ moät ngaøy, maø suoát 30 naêm roài môùi ra ñi rao
giaûng.
Gia ñình laø neàn taûng cuûa
quoác gia, laø nôi chöùa ñöïng tình thöông cuûa nhaân loaïi: chaêm soùc treû
thô, daïy doã thanh thieáu nieân, phuïng döôõng cho ngöôøi giaø.
Moät nöôùc coù nhieàu gia ñình
toát, quoác gia höng thònh. Moät nöôùc coù nhieàu gia ñình ly tan, nguy cô suy
vong ñaõ naèm saün. Naêm 1995 Tim McVeigh, teân khuûng boá ñaõ duøng 7000 caân
thuoác noå phaù saäp toøa nhaø cuûa chính phuû Lieân Bang Myõ ôû Oklahoma,
gieát 149 ngöôøi lôùn vaø 19 treû em, Veigh seõ bò töû hình vaøo thaùng 5 naêm
2001, caùc quan chöùc tö phaùp ñaõ cho Veigh 20 laàn cô hoäi ñeå aân haän vaø
noùi lôøi xin loãi nhöõng gia ñình naïn nhaân, nhöng anh ta vaãn khoâng. Ñöôïc
bieát töø thôøi nieân thieáu Veigh ñaõ phaûi soáng trong caûnh cha meï ly dò
nhau.
Xaây döïng moät quoác gia huøng
maïnh, khoâng chæ xaây döïng kinh teá quoác phoøng huøng maïnh, maø phaûi xaây
döïng neàn moùng yeân vui hôïp nhaát cuûa gia ñình tröôùc ñaõ.
Gia ñình vaø Hoäi thaùnh
Ñöùc Gieâsu Kitoâ vaø Hoäi
thaùnh nhö moät gia ñình, Ngaøi yeâu meán Hoäi thaùnh nhö hieàn theâ cuûa ngaøi
(Ep5: 32). Coøn ñoái vôùi Hoäi thaùnh thì gia ñình laø moät Giaùo hoäi thu
nhoû. (Lumen Gentium, Ch II).
Khi taïo döïng, Thieân Chuùa
muoán cho loaøi ngöôøi ñoâng soá, ngaøi ñaõ ñaët neàn taûng nhaân loaïi treân
moät gia ñình. Vaø Yaveâ Thieân Chuùa ñaõ döïng neân Eva, trao naøng vaøo tay
Adam (Kn 2:18tt). Hoûa nguïc muoán phaù ñoå cuoäc taïo döïng neân chuùng ñaõ
phaù söï hôïp nhaát cuûa gia ñình, chuùng ñaõ keùo gia ñình Adam Eva ra khoûi
Thieân Chuùa. Nhöng loøng thöông xoùt cuûa Thieân Chuùa vaãn bao boïc nhaân
gian, Ñöùc Gieâsu Con Thieân Chuùa ñaõ ñöôïc sai ñeán ñaët laïi neàn moùng cuûa
gia ñình baèng tình yeâu traùi tim chaûy maùu cuûa Ngaøi nôi thaäp giaù,
(Yn2:1tt & Yn19:26-27,34). Ñöùc Kitoâ ñaõ keo dính hai vôï choàng laïi
baèng tình yeâu cuûa Thaàn Khí, (Bítích), khoâng moät maõnh löïc naøo cuûa toái
taêm coù theå phaân ly. (Mt19:5)
Coù moät sai laàm lôùn trong
Giaùo lyù, khi daïy caùc em nhoû baøi hoïc nhö sau:
Hoûi, Baäc vôï choàng vaø baäc
tu trì, baäc naøo troïng hôn?
Thöa, Baäc tu trì troïng hôn, vì
ngöôøi tu trì daâng troïn ñôøi mình ñeå chuyeân lo vieäc Chuùa, vaø phuïng söï
anh em ñoàng loaïi. (Giaùo lyù Coâng Giaùo, trang 109, nhaø xuaát baûn Daân
Chuùa, Gretna, LA 70053). Giaùo lyù naøy ñi ngöôïc vôùi Hieán Cheá Lumen
Gentium cuûa Coâng ñoàng Vaticanoâ II vaø Toâng Huaán Christifideles Laici cuûa
ÑTC Gioan Phaoloâ II. Vaø coøn ngöôïc vôùi Kinh Thaùnh nöõa. (Yn 2:1tt)
Gia ñình vaø xöù ñaïo
Nhieàu gia ñình tín höõu hoïp
laïi laøm thaønh moät xöù ñaïo, vaø, xöù ñaïo ñöôïc thaønh laäp ñeå phuïc vuï
caùc gia ñình. Ñaây laø Chaân Lyù töø Thaùnh Kinh. (Yn 13: 13t)
Sau bieán coá 30 thaùng 4 naêm
1975, Hoa Kyø laø nôi ñoâng soá ngöôøi Vieät muoán ñeán tò naïn, nhieàu linh
muïc Vieätnam ñöùng ra nhôø caùc hoäi thieän nguyeän baûo laõnh cho giaùo daân
ñeán ñònh cö taïi khu vöïc cuûa mình, ñeå coù theå laäp xöù ñaïo. Xöù ñaïo
ñöôïc thaønh hình laø do söï quy tuï ñoâng ñaûo caùc gia ñình giaùo daân xung
quanh moät linh muïc, maø Chuùa Gieâsu Thaùnh Theå laø trung taâm.
Khoâng
coù giaùo daân thì khoâng coù cha xöù, Ngöôøi ñöùng moät mình giöõa ñoàng coû
meânh moâng maø khoâng coù laáy moät con cöøu laøm sao goïi laø keû chaên
chieân. Ngöôïc laïi, giaùo daân ñoâng ñaûo maø khoâng coù linh muïc, thì gioáng
“nhö chieân cöøu khoâng ngöôøi chaên daét”, vaø hoï seõ ñoùi khaùt löông thöïc,
vì khoâng coù Bítích.
Xaây döïng moät xöù ñaïo, khoâng
chæ xaây nhaø thôø to lôùn, nhaø xöù khang trang, quí chöùc leân xuoáng, hoäi
ñoaøn taáp naäp, leã laïc linh ñình, tuy nhöõng caùi ñoù caàn cho moät toå
chöùc traàn theá, nhöng xöù ñaïo maø chæ coù theá thì seõ trôû thaønh moät cô
caáu cuûa taäp ñoaøn cai trò, phaûn Tin Möøng. Vieäc naøy xaûy ra raát nhieàu
ôû caùc xöù ñaïo Vieätnam, quoác noäi cuõng nhö haûi ngoaïi.
Ñöùc Gieâsu boû trôøi xuoáng chæ
ñeå phuïc vuï. (Mt20:27-28). Giaùo xöù laø caên nhaø môû roäng ñoùn tieáp moïi
ngöôøi vaø phuïc vuï moïi ngöôøi. (Christifideles Laici, Ch.27; John Paul II,
1988). Moät xöù ñaïo bình an laø Linh muïc giaùo daân gaén boù vôùi nhau trong
loøng Meán, lieân keát nhau nhö chi theå moät thaân mình maø ñaàu laø Chuùa
Gieâsu, Ñaáng hieän dieän giöõa coäng ñoaøn.
Moät xöù ñaïo laø nôi coù vò
muïc töû luoân thao thöùc tìm kieám caùc linh hoàn ñau khoå taát baït, (Lc15:4b).
Truøm tröôûng, chöùc vieäc, laø ngöôøi coäng taùc muïc vuï: giuùp ñôõ ngöôøi
ñau yeáu hoaïn naïn, an uûi ngöôøi gaëp khoù nguy hoàn xaùc, môû roäng cöûa
ñoùn tieáp döï toøng, taïo ñieàu kieän deã daøng cho vieäc hoïc giaùo lyù,
vieäc xöng toäi, röôùc leã, vaø nhaän laõnh caùc Bítích..
Xöù ñaïo laø “gieáng nöôùc cuûa
thoân xoùm”, (Christifideles Laici Ch27); Nöôùc laø Chuùa Kitoâ Thaùnh Theå;
(Yn 4:1tt; 7:37-39). Linh muïc vaø giaùo daân moãi Chuùa nhaät hoïp nhau laïi,
laáy Lôøi Chuùa chia seû naâng ñôõ nhau, roài cuøng aên moät baùnh, cuøng uoáng
moät cheùn, cuøng nhau ñaët muoân vaøn khoù khaên gai löûa cuûa gia ñình cuûa
xöù ñaïo leân baøn thôø nhö cuûa leã soáng ñoäng daâng leân Thieân Chuùa.
Nôi “Gieáng nöôùc” ñoù khoâng
chæ caùc gia ñình tín höõu, maø ai ai trong loái xoùm cuõng ñöôïc môøi ñeán
gaëp gôõ Chuùa Kitoâ, ñeå hoï ñöôïc uoáng nöôùc nôi nguoàn suoái Cöùu Ñoä
Taát caû ban haønh giaùo, caùc
quùi chöùc, caùc hoäi ñoaøn trong giaùo xöù ñöôïc laäp ra khoâng phaûi ñeå
thaønh moät thöù trieàu ñình cuûa cha xöù, hoaëc moät thöù ban beä trình dieãn
nhöõng ngaøy leã lôùn, cuõng khoâng phaûi laø nhöõng coâng chöùc ngoài thu
tieàn caáp giaáy, maø laø nhöõng keû xaû thaân tình nguyeän phuïc vuï. Neáu
khoâng, xöù ñaïo seõ trôû thaønh moät hoäi AÙi Höõu, chæ bieát lo cho nhuõng
hoäi vieân ñoùng goùp, ai khoâng ñoùng goùp thì ngöôøi aáy laø ngoaïi nhaân.
Cha xöù vaø caùc linh muïc trong
xöù phaûi coù taám loøng thöông xoùt cuûa Chuùa Gieâsu, (Mc 6:34). Thoån thöùc
ngaøy ñeâm vôùi noãi ñau hoàn xaùc cuûa con chieân.
Khi vò cha xöù khoâng laø quan cai trò treân giaùo daân, maø laø
vò chuû chaên ngaøy ñeâm chæ bieát lo cho con chieân. Khi caùc gia ñình trong
xöù ñaïo bieát gaén boù vôùi nhau trong loøng Meán, thì Chuùa Gieâsu coù ôû
ñoù, giöõa moïi ngöôøi. Luùc aáy moïi gia ñình seõ haêm hôû quy tuï quanh chuû
chieân; vaø luùc aáy khoâng chæ tieàn baïc, maø caû maïng soáng hoï cuõng hieán
daâng cho Chuùa vaø coäng ñoaøn.
Gia ñình laø Men, laø Muoái
Moïi ngöôøi qua laïi ñeàu troâng
thaáy ngoâi thaùnh ñöôøng khang trang beà theá, nhöng theá gian chæ nhaän bieát
Chuùa Kitoâ qua nhöõng thaønh vieân gia ñình tín höõu soáng chung vôùi hoï
trong xaõ hoäi, bôûi vì chính nhöõng thaønh vieân gia ñình seõ (phaûi) laø men
laø muoái laø aùnh saùng cuûa Chuùa Kitoâ cho khaép theá gian, roài theá gian
nhìn caùch soáng thöông yeâu cuûa hoï, ngöôøi ta môùi tìm ñeán nhaø thôø ñeán
xöù ñaïo gia nhaäp Hoäi thaùnh. Ñeå caùc gia ñình trôû thaønh men thaønh muoái
giöõa ñôøi, laø nhieäm vuï cuûa cha sôû, cuûa caùc baäc tröôûng thöôïng trong
xöù ñaïo, baäc laøm cha meï, nhöng laïi khoâng phaûi baèng taøi naêng cuûa caùc
vò aáy, maø baèng nguoàn maïch hoï laáy töø Chuùa Kitoâ.
Gia Ñình vaø Chuùa Kitoâ
Haïnh phuùc ñích thaät cuûa gia
ñình chæ goàm trong 3 yeáu toá naøy: Bình an, Vui möøng, vaø Yeâu meán. Caùi
baát haïnh nhaát cuûa gia ñình laø toân thôø Tieàn Baïc.
Theá nhöng ba yeáu toá haïnh
phuùc treân, khoâng thuoäc veà ngöôøi, vaø cuõng khoâng theå tìm thaáy nôi
traàn gian naøy, maø noù thuoäc veà Thieân Chuùa. Coøn caùi baát haïnh, töùc
laø Tieàn Baïc, laïi vöøa taàm tay moïi ngöôøi, vaø caû theá gian ñang lao vaøo
tìm kieám.
Cho neân gia ñình muoán coù
haïnh phuùc ñích thaät phaûi raát caàn Chuùa Gieâsu. Chuùa Gieâsu laø neàn
taûng cuûa söï Bình An, Vui Möøng vaø Yeâu Thöông. Haïnh phuùc gia ñình phaûi
dìm vaøo trong Chuùa Kitoâ, cho neân gia ñình raát caàn Bítích. Chòu Bítích laø
ñem Chuùa Gieâsu vaøo trong gia ñình. Chuùa Gieâsu soáng giöõa gia ñình, soáng
chung vôùi gia ñình vaø Ngaøi laøm chuû gia ñình. Gia ñình tín höõu khaùc vôùi
moïi gia ñình treân theá gian laø toân vinh Chuùa Gieâsu vaø ñeå Ngaøi laøm
chuû. Gia ñình theo caùch theá gian thì oâng boá laøm chuû, hoaëc baø meï laøm
chuû, hoaëc ñöùa con lôùn laøm chuû, cho neân thöôøng xaûy ra moãi ngöôøi moät
yù, hoaëc yù ngöôøi naøy ñaøn aùp yù ngöôøi kia. Ai laø ngöôøi coù tieàn lo
ñöôïc cho gia ñình thì yù ngöôøi ñoù ñöôïc toân troïng nhaát, cuoái cuøng tieàn
laøm chuû. (Xem Lc 16-13). Tieàn baïc laø ñaàu moái söï phaân hoaù vaø laø cha
söï kieâu caêng. Söï phaân hoaù, söï kieâu caêng thuoäc veà ma quæ.
Gia ñình haïnh phuùc laø gia
ñình thuoäc veà Chuùa Kitoâ, luùc hai ngöôøi nam nöõ noùi leân lôøi höùa hoân
nhaân vaø trao nhau nhaãn cöôùi, laø luùc hoï laøm Bítích cho nhau. Laøm Bítích
laø ñoùn môøi Chuùa Gieâsu vaøo cuoäc ñôøi hoân nhaân cuûa hoï. Khi hoï noùi
lôøi höùa vaø trao nhaãn cho nhau laø luùc Chuùa Gieâsu baûo hieåm tình yeâu
cuûa hoï baèng tình yeâu cuûa Thieân Chuùa, Ngaøi laøm traùi tim hai ngöôøi
neân moät vôùi nhau trong Traùi tim cuûa Ngaøi, hoï seõ soáng sung tuùc suoát
ñôøi, sinh saûn vaø nuoâi daïy con caùi, trong söï Baèng yeân, Vui möøng, vaø
Yeâu meán cuûaThieân Chuùa.
Söï soáng coøn cuûa gia ñình tín
höõu laø Bítích, Lôøi Chuùa vaø Caàu nguyeän. Gia ñình naøo khoâng chòu Bítích,
luoân boû leã Chuùa nhaät, vaø khoâng Caàu nguyeän, duø tieàn baïc coù ñeám
khoâng heát, söï raïn nöùt ñaõ baét ñaàu.